آزمایشگاه مرکزی کولایف در فضایی به وسعت بیش از ۱۰۰۰ متر مربع در قلب شهر تهران، میدان ونک واقع شده است. این مرکز با دارا بودن دستگاهها و تجهیزات پیشرفتهی تشخیصی طیف وسیعی از آزمایشات را زیر نظر افراد مجرب و متخصص در بخشهای مختلف ژنتیک، مولکولی، پاتولوژی، متابولیک و کلینیکال تحت پوشش قرار میدهد. یکی از مزایای ویژه و منحصر به فرد این مجموعه آزمایشگاهی در اختیار داشتن بورد علمی متشکل از اساتید و متخصصان به نام در حوزه آزمایشگاه و سیستم کنترل کیفی استاندارد میباشد.
بخش هماتولوژی و انعقاد یکی از مهمترین بخشهای آزمایشگاه میباشد. هماتولوژی علم مطالعه سلولهای خونی و سیستم انعقادی میباشد که به خون شناسی هم شناخته میشود. شمارش و افتراق ردههای مختلف سلولهای خونی، بررسی و تشخیص اختلالات قابل ردیابی در خون از جمله تغییر شکل سلولهای خونی، کمبود ویتامین ها مانند اسید فولیک یا B12 ، شناسایی انواع کمخونیها (مانند بیماری تالاسمی و فقر آهن)، لوسمیها (انواع سرطان مرتبط با سیستم بافت خون ساز)، اختلالات سیستم انعقادی (مانند بیماری هموفیلی) از جمله مهمترین وظایف این بخش می باشد. فلوسایتومتری یک روش آزمایشگاهی در بخش هماتولوژی است که جهت تشخیص، شناسایی و شمارش سلولهای خون، مغز استخوان و مایعات بدن کاربرد دارد. این روش بر مبنای ساختارهای ویژه موجود بر سطح هر سلول (آنتی ژن) و تفاوت در این ساختارها، آنها را تفکیک و شمارش میکند. بعضی از این آزمایشها به صورت اتوماتیک و با استفاده از تجهیزات پیشرفته موجود در آزمایشگاه و برخی دیگر به صورت میکروسکوپی توسط افراد متخصص و با تجربه انجام می شوند.
خدمات بخش هماتولوژی آزمایشگاه کولایف تحت نظارت کامل و مستمر جناب آقای دکتر شهرام وائلی که از اعضای بورد علمی کولایف می باشند، انجام می گیرد.
آزمایشگاه کولایف مجهز به دستگاه فلوسایتومتری Bd Biosciences متعلق به شرکت معتبر آمریکایی است که بی شک در این زمینه یکی از بهترین برندهای دنیا میباشد. در آزمایشگاه کولایف از مدل FACSLyric بعنوان بهترین و مدرنترین مدل از دستگاههای فلوسایتومتری این شرکت استفاده میشود که دارای ویژگیهای متمایز کنندهی نسبت به رقبای خود میباشد و از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
این دستگاه قابلیت انجام تستهای متنوعی را در زمینه تشخیص و پایش بسیاری از بیماریها دارد. در آزمایشگاه کولایف آزمایشات زیر با این دستگاه انجام میشود:
جدیدترین نسل دستگاههای فلوسایتومتری (BD)، سلکانتر (Siemens, Abbott) و کواگولومتر (Sysmex) در بخش هماتولوژی آزمایشگاه کولایف مستقر بوده و با بالاترین کیفیت درحال انجام تست های معمول و تخصصی خون شناسی میباشند.
آزمایشگاه پاتولوژی که بخش آسیبشناسی بافت محسوب میشود، یکی از بخشهای مهم آزمایشگاه کولایف میباشد. این واحد از طریق مطالعه بافت بدن و تغییرات آن به تشخیص بیماری میپردازد. پاتولوژی به زبان ساده دانشی است که تغییرات ناشی از اختلالات مختلف و بیماری را در بافتهای بدن بررسی میکند و به دو بخش تشریحی و بالینی تقسیم میشود. در بخش پاتولوژی تشریحی خود شامل دو زیرمجموعه پاتولوژی آناتومیکال (Surgical Pathology) و سیتولوژی میشود. پاتولوژی تشریحی آناتومیکال با استفاده از مواد و دستگاهها، از بافتها و نمونههای خارج شده از بدن یا به اصطلاح بیوپسی (BIOPSY) مقاطعی تهیه میشود که بعد از رنگ آمیزی قابل مطالعه و بررسی زیر میکروسکوپ هستند. بررسی وجود موادی که در جریان برخی بیماریها در بافتها ذخیره میشوند، میکروارگانیزمهای بیماری زا و تغییراتی که بافتهای بدن در جریان بیماریهای التهابی، سرطان و تومورهای بدخیم پیدا میکنند، همگی قابل مطالعه هستند. گاه برای تشخیص قطعی موارد فوق نیاز به رنگآمیزی های اختصاصی است و گاه سیگنالهای ساطع شده از این رنگها یا مثبت شدنشان میتواند پاسخ درمانی بیمار را به داروی بخصوص پیش بینی کند- بحثی که امروزه از آن به عنوان "Precision Medicine" یاد میشود. در واحد سیتولوژی نیز از بافتهای در دسترس (مانند دهانه رحم- Cervix) یا سطحی همانند تیروئید و پستان تعدادی سلول برداشت میشود که پس از آمادهسازی و رنگآمیزی قابل مطالعه هستند.
آقای دکتر علی نهالی به عنوان مسئول فنی با همکاری خانم دکتر الهه کیهانی به عنوان مدیر فنی عهدهدار نظارت علمی و تکنیکی بر این بخش میباشند.
کلیه مراحل پذیرش و آمادهسازی نمونههای پاتولوژی در آزمایشگاه کولایف تحت نظارت مستقیم متخصصان آسیبشناسی انجام میشود. بررسی نمونهها (لامهای آماده شده) و نوشتن گزارشات پاتولوژی و سیتولوژی مطابق با استانداردهای جهانی و با نظارت پاتولوژیست های مجربی که در زمینههای فوق تخصصی فعالیت دارند، صورت میگیرد.
کولایف با هدف بالا بردن دقت و صحت جواب و نتایج آزمایشهای خود در بخش پاتولوژی و سیتولوژی خود مجهز به جدیدترین دستگاههای پروسس بافتی، برش بافتی و رنگ آمیزی به روش معمول و هیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی میباشد. دستگاههای ویژه این بخش فروزن مدل Frozen Leica CM1860UV و میکروتوم مدل Microtome Sakura SRM200 میباشد.
بخش پاتولوژی تشریحی (Surgical Pathology) آزمایشگاه کولایف با بهرهوری از امکانات تکنیکی جدید، با تهیهی مقاطع بافتی و انجام رنگ آمیزیهای بافتی مختلف تخصصی از جمله ایمونوهیستوشیمی و ایمونوفلورسانس آماده ارائهی خدمات است.
در زمینهی سیتوپاتولوژی، کولایف به روش برداشت سلول در محیط مایع (Liquid Based) نمونه برداری را انجام میدهد که این تکنیک باعث ارتقاء کیفیت نمونه میگردد. علاوه بر این این آزمایشگاه در زمینهی سیتولوژی واژینال (دهانه رحم) و هم غیر واژینال (تیروئید، پستان و ...) با تکنیک سوزن ظریف (FNA) یا نمونه برداری توسط اپلیکاتورهای خاص و بدون نیاز به جراحی نیز خدمات فوق تخصصی ارائه میدهد.
قابل توجه آزمایشگاههای همکار:
چنانچه ارزیابی لامها در آزمایشگاه مبدا مد نظر باشد، لام بعد از آماده سازی جهت مطالعه عودت خواهد شد.
آزمایشگاه میکروب شناسی کولایف بخش تخصصی شناسایی عوامل میکروبی ایجاد کننده بیماریهای عفونی میباشد. مطالعه میکروارگانیسمهای مولد بیماری های عفونی علم میکروب شناسی پزشکی نامیده میشود. در بخش میکروب شناسی آزمایشگاه کولایف شناسایی عوامل میکروبی باکتریایی، قارچی و انگلی در نمونه های مختلف بیماران و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی (آنتی بیوگرام) عوامل میکروبی کشت داده شده و جداسازی شده، انجام می گیرد. کشت و آنالیز میکروسکوپی برخی از مایعات بدن از دیگر فعالیت های این بخش می باشد.
آقای دکتر سید داور سیادت از اساتید برجسته باکتری شناسی پزشکی کشور و رئیس بخش میکروب شناسی انستیتو پاستور تهران نظارت علمی و تخصصی بخش میکروب شناسی کولایف را بر عهده دارند. خانم دکتر سارا کدخدایی به طور مستقیم بر بخش کشت و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی میکروب معده ( هلیکوباکتر پیلوری) نظارت دارد.
در آزمایشگاه کولایف از ابتدایی ترین مراحل آنالیز مایعات بدن تا مراحل کشت و آنتیبیوگرام بدون دخالت اپراتور و از طریق دستگاه های پیشرفته و به صورت کاملا اتوماتیک (خودکار) انجام میشود. از این رو خدمات میکروب شناسی کولایف با دقت بسیار بالا و در کوتاه ترین زمان ممکن ارائه می گردد. در بخش انسانی مراحل کار از طریق نیروی های مجرب و کارآزموده انجام می شود .
از دیگر نقاط قوت منحصر به فرد بخش میکروب شناسی آزمایشگاه کولایف کشت نمونه های بافت معده با هدف جداسازی میکروب معده (هلیکوباکتر پیلوری) و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی این باکتری با روشهای استاندارد و کاملا اختصاصی میباشد.
کولایف در بخش میکروب شناسی به منظور ارتقاء حساسیت و اختصاصیت روشهای تشخیص و افزایش سرعت خدمترسانی خود مجهز به دستگاه های تخصصی و پیشرفته ای همچون BacTec (دستگاه های کشت نمونه خون )، BD Phoenix(دستگاه شناسایی باکتری ها و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی)، هودهای میکروبی کلاس 2 و انواع انکوباتورهای دیجیتال هوازی، بی هوازی و میکروآئروبیک (مجهز به سیستم CO2 )می باشد.
آنالیز شیمیایی ادرار نیز در بخش میکروب شناسی کولایف و از طریق دستگاه بسیار پیشرفته Urinalysis Atellica 1500 انجام می شود.
ماموریت اصلی بخش میکروبشناسی کولایف کمک به پزشکان معالج و بیماران به منظور درمان سریعتر و اختصاصیتر بیماریهای عفونی میباشد. در این راستا، جداسازی، شناسایی و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی عوامل عفونی باکتریایی و قارچی موجود در نمونه های ادرار، مدفوع، خون، خلط، ترشحات بخشهای مختلف بدن، آبسه های چرکی دهانی، مایعات مغزی نخاعی، … از جمله خدمات بسیار مهم و تخصصی بخش میکروبشناسی کولایف میباشد.
کولایف به عنوان تنها مرکز تخصصی شناسایی هلیکوباکتر پیلوری به روشهای میکروبشناسی در سطح کشور می باشد. در بخش میکروبشناسی کولایف، نمونههای بیوپسی گرفته شده از قسمت های مختلف بافت معده بیماران بر روی محیطهای کاملا اختصاصی و تحت شرایط میکروآئروفیلیک، توسط افراد متخصص کشت داده میشوند و حساسیت باکتریهای جداشده نسبت به آنتی بیوتیکیهای رایج در رژیمهای درمانی ریشهکن کننده هلیکوباکتر مورد بررسی قرار میگیرد. در صورت درخواست پزشکان معالج بخش میکروبشناسی کولایف آماده ارائه خدمات در جهت تعیین دوز ریشه کن کننده موثر برای هر یک از آنتیبیوتیکها در بیماران مقاوم به درمان یا افراد پر خطر برای ابتلا به سرطان معده میباشد.
بررسی میکروسکوپی نمونههای مدفوع و شناسایی میکروارگانیسمهای انگلی در بخش انگلشناسی آزمایشگاه میکروبی کولایف انجام میشود. این مرکز با بررسی نمونههای مدفوع بیماران توسط افراد متخصص و در سه نوبت متوالی خدمات خود را به مراجعین محترم از نظر آلودگی به هر یک از انواع عفونتهای انگلی ارائه میدهد.
بررسی میکروسکوپی و میکروبیولوژیک مایعات بدن همچون ادرار، مایع مفصلی سینوویال و اسپرم (Semen) از دیگر خدمات ارائه شونده در بخش میکروبشناسی کولایف میباشد.
آزمایشگاه ژنتیک کولایف در بخش های سیتوژنتیک،، مولکولی و NGS (Next Generation Sequencing) به صورت تخصصی فعالیت میکند. ژنتیک پزشکی شاخهای است که از ترکیب پزشکی بالینی با علم ژنتیک بوجود آمده و به بررسی و ساختار کروموزوم ها و ژن ها میپردازد . این علم قادر است،اختلالات ناشی از ساختارهای معیوب و وراثتی را تشخیص دهد و یا حتی احتمال بروز این اختلالات را در جنین در مراحل قبل از تولد بررسی نماید.تعیین جنسیت جنین، تشخیص مشکلات ناباروری و نازایی، تشخیص انواع سرطانها و بررسی پروفایل ژنتیکی در پزشکی فرد محور از دیگر فعالیتهای این بخش میباشد. در بخش ژنتیک سلولی یا همان سیتوژنتیک با تهیه کاریوتایپ، به تشخیص بیماری های متعدد پرداخته میشود. در بخش ژنتیک مولکولی به بررسی جهش در ژنهای عوامل بیماری زا و واریانت مولکولی پردخته شده که شامل پنل گستردهای از تست های عفونی، تشخیص مولکولی، NGS، تشخیص اختلالات مادرزادی قبل و بعد از تولد، ، شناسایی بسیاری از عوامل عفونی به روش مولکولی (PCR- Polymerase Chain Reaction) میباشد.
آقای دکتر رضا رئوفیان ، مسئولیت فنی و نظارت بر فعالیتهای کادر تخصصی و نتایج تستهای انجام شده در این بخش را به عهده دارند.
علاوه بر بهرهگیری از نیروی متخصص انسانی، استفاده از تجهیزات پیشرفته یکی از نقاط قوت قابل توجه در این بخش میباشد که دقت و صحت نتایج را تضمین مینماید.
بخش ژنتیک پزشکی آزمایشگاه کولایف در زمینه تشخیص اختلالات پیش از تولد و انجام تستهای NIPT به مجموعه کامل دستگاه پیشرفته ION S5 Torrent و در قسمت PCR به دستگاه های 7500 ABI Step One در بخش استخراج DNA به تجهیزات مختلف اتوماتیک از جمله،QIA Symphony SP I، در بخش خدمات سکانس به ABI SeqStudio و ABI QS5 (Quant-Studio) مجهز میباشد.
در این واحد از آزمایشگاه خدمات متنوعی شامل موارد زیر قابل ارائه میباشد:
بخش هورمون شناسی آزمایشگاه که یکی از بزرگترین بخشهای کولایف است، همانطور که از نام آن پیداست به سنجش هورمونهای مختلف بدن میپردازد. هورمونها مواد شیمیایی در بدن هستند که از طریق غدد درون ریز در بدن ترشح شده و عدم تعادل میزان آنها باعث ایجاد اختلالات روحی و جسمی فراوان میگردد. بخش ایمونولوژی آزمایشگاه نیز به بررسی عملکرد سیستم ایمنی بدن و پاسخ آن به عوامل خارجی میپردازد. عدم عملکرد صحیح سیستم ایمنی در بدن باعث ایجاد انواع بیماریهای خود ایمنی، آلرژی، عفونت و سرطان میگردد. یکی دیگر از بررسیهایی که در بخش هورمون شناسی و ایمونولوژی آزمایشگاه انجام میگیرد، انجام تستهای غربالگری سلامت جنین میباشد.
بخشهای هورمون و ایمونولوژی کولایف با بهرهگیری از کادر کارآزموده و باتجربه، تجهیزات دستگاهی پیشرفته و اتومات و انجام کنترل کیفی روزانه خدمات خود را ارتقاء بخشیده است. وجود سیستمهای اتومات و پیشرفته در کولایف گزارش نتایج آزمایشات را در بالاترین سطح دقت و در کوتاه ترین زمان ممکن ساخته است. انجام آزمایشهای معمول و تخصصی در بخشهای هورمون و ایمونولوژی کولایف در دو شیفت کاری، بطور روزانه و در اسرع وقت انجام میگیرد.
در راستای افزایش صحت و دقت نتایج آزمایشات هورمون و ایمونولوژی، کولایف با استفاده از دستگاههای پیشرفته Vidas Biomerieux SA، Abbott Architect plus i 2000 SR، Euroimmun Analyzer I-2p و Siemens Atellica Solution در این بخش طیف وسیعی از آزمایشات تشخیصی و غربالگری را با بالاترین کیفیت انجام میدهد.
خدمات قابل ارائه در بخش هورمون شناسی آزمایشگاه کولایف به شرح زیر است:
در بخش ایمونولوژی آزمایشگاه کولایف، اغلب آزمایشات بر اساس واکنش های آنتی بادی و با استفاده از روشهایی همچون ایمونونفلومتری، ایمونواسی آنزیمی و ایمونوفلورسانس غیر مستقیم انجام میشوند.
این تستها در جهت تشخیص بیماری عفونی باکتریایی، ویروسی و انگلی میباشند و عبارتند از:
علم بررسی و آنالیز مایعات بدن تحت عنوان بیوشیمی تعریف میشود. بخش بیوشیمی آزمایشگاه کولایف یکی از تخصصیترین مراکز کشور در زمینه آنالیز طیف گسترده ای از ترکیبات بیوشیمیایی انواع مایعات بیولوژیکی بدن می باشد. این بخش فعالیت های خود را در جهت تشخیص و پیگیری روند درمان بیماریهای متابولیک انجام میدهد. تعیین مقادیر بسیاری از آنالیتها و املاح موجود در خون و ادرار و موارد بسیار تخصصیتری همچون مایع مغزی نخاعی (CSF) و پریتونئال در بخش بیوشیمی آزمایشگاه کولایف انجام میگردد.
بخش بیوشیمی کولایف با بهرهگیری از کادر مجرب و کارآزموده، تجهیزات دستگاهی پیشرفته و اتوماتیک و انجام کنترل کیفی روزانه به منظور افزایش دقت و درستی در نتایج حاصل از آزمایشات، خدمات خود را ارتقاء بخشیده است.
وجود سیستمهای ماژولار با قابلیت عملکرد و دقت بالا، مشکل گستردگی و زیاد بودن تعداد نمونهها را در بخش بیوشیمی آزمایشگاه کولایف مرتفع ساخته است. از این رو نتایج آزمایشات بیوشیمی کولایف با بالاترین سطح دقت و صحت در کوتاه ترین زمان ممکن ارائه میگردند.
انجام آزمایشهای معمول و تخصصی بیوشیمی در کولایف در دو شیفت کاری، بطور روزانه و در اسرع وقت انجام میگیرد.
بخش بیوشیمی آزمایشگاه کولایف منطبق با فناوری های مدرن دنیا با دستگاههای پیشرفته تجهیز شده است..
در کولایف آنالیز بیوشیمی مایعات بیولوژیک بدن از طریق دستگاههای پیشرفته و اتوماتی همچون BS-800 modulatory system انجام میشود.
دستگاه اتوآنالایزر Siemens Atellica یکی دیگر از تجهیزات اختصاصی کولایف میباشد که با مکانیسم عمل اسپکتروفتومتری نتایج بسیار دقیقی را گزارش می کند.
بررسی مقدار عناصر سدیم، پتاسیم و کلر در نمونهها نیز از طریق دستگاه EasyLyte PLUS انجام میگیرد.
تجهیزات دستگاهی نامبرده عملکرد دقیق بخش بیوشیمی کولایف را در کوتاهترین زمان ممکن مقدور میسازد.
بخش سرولوژی کولایف یکی از بخشهای بسیار ارزشمند آزمایشگاه میباشد. سرمشناسی یا سرولوژی در تعریف شاخهای از علوم زیستی است که به بررسی سرم و سایر مایعات بدن میپردازد. در بخش سرولوژی کولایف نمونههای سرم جدا شده از خون در جهت تشخیص بیماری های عفونی و غیرعفونی مورد بررسی قرار میگیرد. آزمایش های سرولوژی کولایف به روش های دستی یا دستگاهی انجام می گیرند.
آقای دکتر علی نهالی عهدهدار نظارت علمی و تکنیکی بر این بخش میباشند.
بخش سرولوِژی کولایف با بهرهگیری از کادر مجرب و کارآزموده، تجهیزات دستگاهی پیشرفته و انجام کنترل کیفی روزانه به منظور افزایش دقت و درستی در نتایج حاصل از آزمایشات، خدمات خود را ارتقاء بخشیده است.کیت های مورد استفاده در این بخش بر اساس آخرین نتایج تحقیقاتی دنیا و دانش روز تهیه می شوند.
این بخش آزمایشگاه کولایف منطبق با فناوری های مدرن دنیا با دستگاههای پیشرفته تجهیز شده است. بخش سرولوژی کولایف در جهت تشخیص برخی از بیماری های خودایمن به روش های ایمونوفلورسانس (Immunofluorescence, IF) و کمی لومینوسانس (Chemiluminescenc)، خود را به مجهز به میکروسکوپ های فلورسنت و دستگاه های الکتروفورز، Abbott Siemens, EuroImmun/Vidas و Cobas E411 کرده است.
در بخش سرولوژی آزمایشگاه، تشخیص بیماری های عفونی و غیر عفونی بر اساس واکنش های آنتی ژن -آنتی بادی یا شناسایی هر یک به تنهایی به روش های کاملا دستی, ایمونوفلورسانس , و یا کمی لومینوسانس انجام میشوند. در بخش کمی لومینوسانس آزمایشات بر اساس سه روش CLIA، ELISA و ECL انجام می شوند. پنل های تشخیصی قابل ارائه در بخش سرولوژی کولایف عبارتند از:
بخش متابولیک کولایف، به انجام آزمایش های غربالگری برای تشخیص اختلالات متابولیک نوزادان در بدو تولد می پردازد. بیش از 30 نوع اختلال از جمله عقب ماندگی ذهنی، فلج های عضلانی، کم شنوایی، کم کاری تیروئید، بیماری های قلبی، مشکلات کبدی و نارسایی های چشمی در کودکان تازه متولد شده از طریق این آزمایش ها، که معمولاً در روزهای سوم تا پنجم تولد نوزاد انجام می شوند، قابل تشخیص هستند. این اختلالات عموماً در بدو تولد در ظاهر نوزاد مشهود نیستند اما در صورت تشخیص به موقع از طریق آزمایش، که نمونه گیری آن بسیار ساده و از طریق جمع آوری چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد می باشد، قابل کنترل خواهند بود.
این بخش که در خارج از فضای اصلی آزمایشگاه و در یکی از آزمایشگاه های زیرمجموعه دانشگاه شهید بهشتی واقع شده است، تحت اجرا و نظارت مستقیم آقای دکتر فرزاد کبارفرد، دکترای داروسازی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران به فعالیت می پردازد.
با توجه به اینکه این مرکز یکی از مراکز اصلی اجرای طرح غربالگری کشوری می باشد، سرعت انجام این آزمایش و دقت به کار رفته در جوابدهی، مهمترین مزیت بخش متابولیک کولایف می باشد که در نتیجه آن می توان به سرعت به انجام اقدامات پیشگیرانه، از تنظیم رژیم غذایی نوزاد گرفته تا درمان های دارویی پرداخت.
در این بخش، دستگاه فوق پیشرفته تندم مس LC-MS/MS جهت انجام آزمایش های غربالگری نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد که می تواند تا بیش 300 نمونه خون را در روز آنالیز نموده و جواب آزمایش آن ها را ارائه دهد.
در این بخش علاوه بر انجام آزمایش های غربالگری نوزادان، آزمایش های کروماتوگرافی با کاربرد بالا (HPLC) و طیف سنجی جرمی (Atomic Absorption) نیز انجام می گیرد. تعیین مقادیر موادی که به مقدار بسیار جزئی در بدن وجود دارند (مانند بعضی املاح، داروها، ویتامینها و ... ) در این بخش صورت میگیرد.