آزمایش سنجش میزان ایمنی ایجاد شده از واکسن کووید ۱۹ چیست؟

مدتی پس از آغاز پاندمی کرونا ۲۰۱۹ تلاش‌های بی‌وقفه‌ای در مراکز تحقیقاتی معتبر نقاط مختلف جهان در جهت ساخت واکسن موثری در جهت کنترل انتشار کووید-۱۹ و کنترل بیماری آن انجام شد. اگرچه در حال حاضر انواع مختلفی از واکسن کرونا ارائه شده است، اما دانشمندان همچنان در حال بررسی دقیق میزان ایمنی حفاظت کننده حاصل از واکسن‌های کووید-۱۹ و عوارض جانبی احتمالی آن‌ها هستند. این مطالعات برای سال‌های طولانی ادامه خواهد داشت.
یکی از روش‌هایی که در این راستا می‌تواند کمک کننده باشد، انجام آزمایش سنجش میزان ایمنی ایجاد شده از واکسن کرونا است که در ادامه خبر با آن بیشتر آشنا می‌شویم.

آزمایش خون کرونا (سرولوژی) تستی است که پس از دریافت واکسن کرونا می‌تواند در جهت بررسی سطح ایمنی ایجاد شده اختصاصی علیه ویروس کووید-۱۹ کمک کننده باشد. بر اساس نتایج این آزمایش می‌توان میزان آنتی بادی‌های اختصاصی ضد کووید-۱۹ که در اثر واکسیناسیون و پاسخ سیستم ایمنی در بدن فرد تولید شده است را اندازه‌گیری و سطح ایمنی ایجاد شده را بررسی نمود. اگرچه این انجام آزمایش بطور معمول برای همه افراد توصیه نمی شود اما می‌تواند نشان می دهد که آیا فرد پس از واکسیناسیون نسبت به بیماری کرونا ایمنی پیدا کرده است یا خیر. 
با توجه به اینکه در آزمایش سرولوژی پس از واکسیناسیون کووید-۱۹ سطح آنتی بادی‌های اختصاصی کرونا اندازه‌گیری می‌شود، در صورتی که این آزمایش در ۱۴ روز اول پس از دریافت واکسن انجام گردد، سطح هر دو آنتی بادی IgM و IgG کووید-۱۹ اندازه‌گیری می‌شود. اما در مواردی که مدت زمان بیشتری از دریافت واکسن کرونا گذشته باشد، ممکن است نتیجه آزمایش IgM منفی شود و بهتر است تنها سطح IgG مورد سنجش قرار گیرد. بر این اساس، بهترین زمان آزمایش سنجش میزان ایمنی ایجاد شده واکسن کووید ۱۹ دو هفته پس از دریافت دوز دوم واکسن است. در چهارده روز اول پس از دریافت آخرین دوز واکسن کرونا، سطح ایمنی قابل توجهی ایجاد نمی‌شود و پس از آن به تدریج تیتر آنتی بادی‌های حفاظت کننده افزایش می‌یابند. اگرچه دو هفته پس از دریافت دوز اول واکسن نیز می‌توان آزمایش بررسی اثربخشی واکسن کرونا را انجام داد، اما برای رسیدن به بالاترین سطح ایمنی، بهتر است هر دو دوز دریافت گردد و این آزمایش چهارده روز پس از دریافت دوز دوم انجام شود.
تا به امروز در مورد چگونگی عملکرد واکسن در بیماران مبتلا به بیماری‌های نقص ایمنی، نحوه تفسیر نتایج آزمایش‌های آنتی بادی پس از واکسیناسیون علیه کووید ۱۹، سطح ایمنی ایجاد شده و مدت زمان پایداری آن در این افراد نتایج دقیق و قطعی به دست نیامده است. به همین دلیل مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های ایالات متحده (CDC) و کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) انجام آزمایش بررسی اثربخشی واکسن کرونا را پس از دریافت واکسن برای ارزیابی سطح ایمنی افراد مبتلا به بیماری های نقص سیستم ایمنی و سرطان توصیه نمی‌کنند.
با این حال متخصصان معتقدند اگرچه در این افراد به دلیل ضعف سیستم ایمنی ممکن است سطح آنتی بادی اختصاصی کووید ۱۹ در حد قابل قبول افزایش پیدا نکند، اما همان میزان کم ایمنی ایجاد شده نیز می‌تواند موثر باشد و بهتر از عدم ایمنی مطلق است.

منابع:

https://www.who.int
https://creakyjoints.org