آزمایشات و تست ھا کولایف
آزمایش بررسی جهشهای ژن ADAMTSL4
اطلاعات آزمایش در یک نگاه
هدف از انجام این آزمایش چیست؟
هدف از انجام آزمایش جهش ژن ADAMTSL4 تشخیص بیماری چشمی Ectopia Lentis Et Pupillae (ELEP) می‌باشد. با تشخیص زود هنگام عیوب انکساری، روش درمانی جایگزین نسبت به درمان‌های بی‌تاثیر قبلی و جلوگیری از شیوع این بیماری در خانواده‌های مبتلا (به واسطه‌ی تشخیص قبل از بارداری و پیش از تولد)، درمان و پیشگیری از شدت این بیماری امکان‌پذیر می‌باشد.
چه زمانی این تست درخواست می شود؟
در صورت وجود شرایط زیر آزمایش جهش ژن ADAMTSL4 درخواست میشود:
- افراد دارای سابقه خانوادگی مثبت در زمینه‌ی این بیماری‌های چشمی
- افرادی با علائم بالینی مربوط با این بیماری‌های چشمی (معاینه و ارزیابی کامل توسط چشم پزشک شامل تعیین حدت بینایی و اندازه‌گیری فشار داخل چشم)
- آزمایش قبل از تولد و قبل از لانه گزینی برای بارداری در والدین مبتلا به این بیماری
چه نمونه های برای این تست گرفته میشود؟
- خون کامل (Whole blood)
- بافت (بافت تازه یا بلوک پارافینه)
- مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid)
- پرزهای جنینی (chorionic villus sampling, CVS)
شرایط لازم برای انجام آزمایش چیست؟
نمونه خون:
- عدم نیاز به ناشتا بودن قبل از آزمایش
- عدم استفاده از داروهای هورمونی و آنتی بیوتیک ها حداقل از ۳ روز قبل از آزمایش
- عدم مصرف داروهای اعصاب (در صورت مصرف، احتمال نیاز به تکرار آزمایش)
- بیماران هموفیلی و نقص فاکتورهای انعقادی در صورت لزوم قبل از نمونه گیری باید فاکتور انعقادی خود را تزریق کرده باشند
- در صورتی که سابقه پیوند مغز استخوان در ۶ ماه اخیر یا دریافت خون یا محصولات خونی را دارید به کارشناس آزمایشگاه اطلاع دهید
نمونه بافت:
ممکن است قبل از گرفتن بیوپسی و با نظر پزشک معالج، لازم باشد مصرف برخی داروها مانند آسپرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، متوقف شوند.
نمونه مایع آمنیوتیک:
- نوشیدن آب فراوان قبل از نمونه گیری به منظور جلوگیری از کاهش حجم مایع اطراف جنین
- انجام آمنیوسنتز بین هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری
نمونه پرز جنینی:
انجام CVS معمولاً بین هفته ۱۰ تا ۱۳ بارداری
| معرفی کلی آزمایش | |
| دسته بندی آزمایش | ژنتیک |
| بخش عملیاتی آزمایشگاه | |
| نمونه ارجح برای آزمایش | - خون - بافت - مایع آمنیوتیک - پرز جنین |
| ماندگاری در دمای اتاق | - خون: مدت کوتاه (۴-۶ ساعت) - بافت: مدت کوتاه (۴-۶ ساعت) - مایع آمنیوتیک: مدت کوتاه (۴-۶ ساعت) - پرز جنینی: مدت کوتاه (۴-۶ ساعت) |
| ماندگاری در یخچال | - خون: ۳ روز - بافت: غیر قابل قبول - مایع آمنیوتیک: ۲۴ ساعت - پرز جنینی: ۲۴ ساعت |
| ماندگاری در فریزر | - خون: غیر قابل قبول - بافت: غیر قابل قبول - مایع آمنیوتیک: غیر قابل قبول - پرز جنینی: غیر قابل قبول |
| روش مرجع انجام آزمایش | تعیین توالی به روش سنگر (Sanger sequencing) |
| حداقل میزان نمونه | - خون: ۲ تا ۳ میلی‌لیتر - بافت یا بیوپسی: ۱۰۰ میلی‌گرم (اندازه: ۰/۵*۰/۵*۰/۵)۳ برش به اندازه ۱۰ میکرون - مایع آمنیوتیک: ۳ تا ۵ میلی‌لیتر - پرز جنینی: ۲۰ میلی‌گرم |
| دستورالعمل تهیه نمونه | نمونه خون:
نمونه بافت: نمونه‌گیری بیوپسی می‌تواند در یک بیمارستان، کلینیک یا مطب انجام شود. این فرآیند معمولاً توسط یک جراح یا متخصص رادیولوژی انجام میشود. نمونه‌ی بافت در محلول نرمال سالین و یا بافر PBS باید قرار بگیرد. نمونه مایع آمنیوتیک: نمونه‌گیری مایع آمنیوتیک می‌تواند در یک بیمارستان، کلینیک یا مطب انجام شود. این فرآیند توسط یک پزشک متخصص سونوگرافی با نظارت متخصص زنان انجام میشود.
نمونه پرز جنینی: نمونه‌گیری پرز جنینی می‌تواند در یک بیمارستان، کلینیک یا مطب انجام شود. این فرآیند توسط یک پزشک متخصص سونوگرافی با نظارت متخصص زنان انجام میشود.
|
| معیارهای رد نمونه |
|
نتایج آزمایش جهش ژن ADAMTSL4 توسط متخصص ژنتیک بررسی و آنالیز میشود و در نهایت پزشک معالج در رابطه با وضعیت سلامت فرد تصمیم‌گیری‌های لازم را به عمل می‌آورد.
چه چیزهای در این تست بررسی میشوند؟
ژن ADAMTSL4 در برگیرنده توالی نوکلئوتیدی کدکننده پروتئینی به نام ADAMTSL4 می‌باشد. این پروتئین توسط سلول‌ها بدن به فضای خارج سلولی آزاد میشود و سپس به پروتئین دیگری به نام فیبریلین ۱ (Fibrillin-1) متصل می‌گردد. پروتئین‌های فیبریلین ۱ به یکدیگر و سایر پروتئین‌ها اتصال یافته و رشته‌هایی نخ مانند به نام میکروفیبریل (Microfibril) را تشکیل می‌دهند. این احتمال وجود دارد که اتصال پروتئین ADAMTSL4 به فیبریلین ۱ باعث جمع شدن میکروفیبریل شود. میکروفیبریل‌ها از بسیاری از بافت‌ها از جمله عدسی چشم که توسط همین رشته‌ها در موقعیت مرکزی خود نگه داشته میشوند، پشتیبانی می‌کنند.
برخی جهشهای ژنی ADAMTSL4 منجر به کاهش یا اختلال در تولید میکروفیبریل‌ها میشود که در نتیجه از شکل‌گیری بعضی از اجزاء چشم جلوگیری می‌کند. دلیل این که چرا برخی جهشهای این ژن فقط روی عدسی چشم یا برخی دیگر فقط بر مردمک چشم تأثیر می‌گذارند هنوز مشخص نیست. ولی به صورت کلی این جهش باعث بیماری چشمی به نام ectopia lentis et pupillae میشود. جهشهای ژنی ADAMTSL4 مسبب خارج شدن هر دو عدسی و مردمک از مرکز هستند و باعث میشوند که معمولاً در جهت مخالف همدیگر قرار گیرند. افراد دارای جهشهای ژنی ADAMTSL4 مشکلات چشمی و بینایی از جمله نزدیک بینی، دور بینی یا آستیگماتیسم دارند. همچنین این اختلال ممکن است در سنین پایین باعث کدر شدن عدسی چشم (آب مروارید) یا افزایش فشار چشم (گلوکوم) شوند.
جهش در ژن ADAMTSL4 از الگوی توارث اتوزومی مغلوب پیروی می‌کند به این معنی که هر دو نسخه از ژن که در هر سلول وجود دارد دچار جهش هستند. به بیان دیگر برای ابتلا به این بیماری، فرد باید جهش را در هر دو نسخه از ژن مربوط به این عارضه را در هر سلول داشته باشد.
افراد مبتلا به این بیماری از هر یک از والدین خود یک نسخه جهش یافته از این ژن را به ارث می‌برند. والدینی که هر کدام فقط یک نسخه جهش یافته از این ژن را دارند، به عنوان ناقل شناخته میشوند. ناقلین بیماری اتوزومال مغلوب معمولاً هیچ علائم و نشانه‌ای ندارند. هنگامی که ۲ ناقل شرایط اتوزومال مغلوب صاحب فرزند میشوند، هر فرزند:
- ۲۵ درصد احتمال ابتلا به این بیماری را دارد
- ۵۰ درصد این شانس وجود دارد که تنها یک کپی از ژن جهش یافته را از مادر یا پدر به ارث برده و مانند والدین ناقل بدون علامت باشد
- ۲۵ درصد احتمال دارد که فقط ژن سالم را از والدین به ارث برده و ناقل نباشد
در تست جهش ژن ADAMTSL4 جهشهای این ژن به منظور تشخیص دقیق علت و بیماری‌های ایجاد کننده مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سوالات متداول
همچنین این بیماران باید از ورزش‌هایی همچون بوکس و رزمی که امکان ضربه خوردن به سر وجود دارد پرهیز کنند.
https://www.medlineplus.gov
https://www.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.malacards.org
https://www.omim.org
