آزمایشات و تست ھا کولایف
آزمایش هورمون T3 آزاد تیروئید - Triiodothyronine, Free (F.T3)
FT3, Free Triiodothyronine, T3 FREE
اطلاعات آزمایش در یک نگاه
هدف از انجام این آزمایش چیست؟
آزمایش تری یدوتیرونین آزاد (Free T3) به منظور ارزیابی عملکرد غده تیروئید و کمک به تشخیص بیماری‌های تیروئید مانند پرکاری تیروئید و علت آن درخواست داده میشود.
آزمایش T3 برای کمک به نظارت بر درمان یک فرد مبتلا به اختلال تیروئید نیز انجام میشود.
T3 آزاد ممکن است همراه با آزمایشهای آنتی بادی‌های تیروئید برای کمک به تشخیص بیماری گریوز که یک اختلال خود ایمنی شایع ناشی از پرکاری تیروئید است درخواست داده میشود.
چه زمانی این تست درخواست می شود؟
آزمایش T3 آزاد معمولاً بعد از نتیجه غیرطبیعی آزمایش TSH درخواست داده میشود، به خصوص اگر نتیجه آزمایش T4 آزاد بالا نباشد.
هنگامی که فرد علائم پرکاری تیروئید را نشان میدهد پزشک تست T3 آزاد را برای او درخواست میدهد.
برخی از علائم و نشانه‌های پرکاری تیروئید عبارتند از:
- افزایش ضربان قلب
- اضطراب
- کاهش وزن
- مشکل خوابیدن
- لرزش در دستان
- ضعف
- اسهال (گاهی اوقات)
- حساسیت به نور
- اختلالات بینایی
- چشم‌ها نیز ممکن است تحت تاثیر پرکاری تیروئید قرار بگیرند و علائمی همچون پف دور چشم، خشکی، تحریک پذیری و در بعضی موارد برآمدگی چشم مشاهده شود
آزمایش T3 آزاد همچنین در فواصل زمانی مشخص به‌منظور بررسی میزان پیشرفت یا کنترل بیماری تیروئید و نظارت بر اثربخشی روش‌های درمان آن انجام میشود.
چه نمونه های برای این تست گرفته میشود؟
نمونه خون از رگ بازو
شرایط لازم برای انجام آزمایش چیست؟
- نیاز به آمادگی خاص و ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست.
- در صورتی که فرد به منظور درمان پرکاری تیروئید تحت درمان است و از داروی خاصی استفاده می‌کند، لازم است در مورد ادامه یا قطع مصرف آن در روزهای قبل از آزمایش T3 آزاد با پزشک خود مشورت کند.
- در صورت استفاده از داروهای مکمل یا درمان های تزریقی با مواد رنگی (مانند آنژیوگرافی) لازم است که قبل از انجام آزمایش T3 آزاد به پزشک اطلاع داده شوند.
- بیماری های حاد ممکن است بر نتایج آزمایش تیروئید تاثیر بگذارد، از این رو به طور كلي توصيه شده است كه از انجام آزمايش تيروئيد در بيماران بستری در بيمارستان خودداری شود و تا زمان بهبودی فرد از بيماري حاد انجام نشود.
| معرفی کلی آزمایش | |
| دسته بندی آزمایش | هورمون شناسی و ایمنولوژی |
| بخش عملیاتی آزمایشگاه | |
| نمونه ارجح برای آزمایش | سرم یا پلاسما هپارینه / EDTA |
| ماندگاری در دمای اتاق | ۵ روز |
| ماندگاری در یخچال | ۱ هفته |
| ماندگاری در فریزر | ۱ ماه |
| روش مرجع انجام آزمایش | الکتروکمی لومینسانس کمی (Quantitative Electrochemiluminescent Immunoassay) |
| حداقل میزان نمونه | ۰/۵ تا ۲ میلی‌لیتر |
| دستورالعمل تهیه نمونه | سرم:
|
| معیارهای رد نمونه | سرم:
|
محدوده مرجع در جواب آزمایش T3 آزاد، رنج نرمال برای هر فرد سالم را نمایش میدهد. مقادیر خارج از این محدوده می‌تواند نشان دهنده مشکلات احتمالی و یا بیماری در فرد باشد. لازم به ذکر است محدوده مرجع در برگه جواب آزمایش آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. این تفاوت ناشی از تجهیزات آزمایشگاهی و یا روش‌های مختلف انجام تست است. لذا حتماً برای تفسیر جواب آزمایش T3 آزاد خود با پزشک معالج مشورت کنید.
محدوده مرجع ذکر شده در این سایت بر اساس یک روش آزمایشگاهی بوده و صرفاً جهت اطلاع می‌باشد.
نتایج آزمایش T3 آزاد اغلب به همراه نتایج سایر آزمایشهای مرتبط با تیروئید از جمله TSH و T4 تفسیر میشود. در جدول زیر تفسیر بالینی که ممکن است پزشک با توجه به شرایط بیمار و در نظر گرفتن نتیجه آزمایشهای تیروئیدی دیگر داشته باشد بطور مختصر بیان شده است.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
بیشتر بخوانید: چگونه جواب آزمایش را بخوانیم و تفسیر کنیم؟
چه چیزهای در این تست بررسی میشوند؟
تری یدوتیرونین (T3) یکی از دو هورمون اصلی است که توسط غده تیروئید تولید میشود. تیروئید اندام پروانه‌ای شکلی کوچکی است که به صورت صاف در امتداد مجرای حلق قرار دارد. هورمون مهم دیگر تیروئید تیروکسین (T4) نام دارد. بخش اعظم هورمونی که توسط تیروئید تولید میشود هورمون T4 است. این هورمون تقریبا غیرفعال است، اما در کبد و سایر بافت‌ها به شکل بسیار فعال‌تری به نام T3 تبدیل میشود. T3 و T4 در کنار هم به میزان استفاده بدن از انرژی کمک می‌کنند. تقریباً تمام T3 موجود در خون به پروتئین متصل است (T3 توتال)، ولی مقدار کمی از این هورمون آزاد است که T3 آزاد نامیده شده و از نظر بیولوژیکی فعال می‌باشد. با استفاده از تست‌های آزمایشگاهی T3 آزاد و T3 توتال میزان این هورمون‌ها را در خون می توان اندازه‌گیری کرد.
سطح T3 توسط سیستم بازخوردی (Feedback System) که مقدار هورمونهای تیروئید را در سطح پایداری حفظ می‌کند، تنظیم میشود. T4 و TSH، به همراه هورمون TRH (تنظیم کننده مقدار ترشح TSH) که توسط هیپوتالاموس تولید میشود نیز بخشی از سیستم بازخورد را تشکیل می‌دهند.
وقتی سطح هورمونهای تیروئید در خون کاهش می‌یابد، هورمون TRH غده هیپوفیز را تحریک می‌کند. هیپوفیز در پاسخ به تحریک TRH هورمون TSH را می‌سازد. سپس TSH غده تیروئید را تحریک می‌کند تا هورمون T4 و T3 بیشتری تولید و یا آزاد نماید.
وقتی سطح هورمونهای تیروئید در خون افزایش می‌یابد، غده هیپوفیز TSH کمتری تولید می‌کند و غده تیروئید T4 و T3 کمتری تولید می‌نماید.
هنگامی که هر سه غده (هیپوتالاموس، هیپوفیز و تیروئید) به طور طبیعی کار می‌کنند، عملکرد تیروئید برای حفظ سطح نسبتاً پایداری از هورمون های تیروئید در خون تنظیم میشود.
اگر غده تیروئید مقادیر بیش از حد T4 و T3 تولید کند، در این صورت فرد مبتلا ممکن است علائمی در ارتباط با پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) مانند عصبی بودن، لرزش دست‌ها، کاهش وزن، بی‌خوابی، پف دور چشم، خشکی و تحریک‌پذیری چشم داشته باشد. به عنوان مثال در بیماری گریوز، برآمدگی چشم از شاخص‌ترین علائم نشان دهنده پرکاری تیروئید است.
اگر غده تیروئید مقادیر ناکافی T4 و T3 تولید کند، در این صورت ممکن است فرد علائم و نشانه‌هایی در ارتباط با کمکاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) و متابولیسم کند مانند افزایش وزن، خشکی پوست، خستگی و یبوست داشته باشد. تیروئیدیت هاشیموتو شایع‌ترین بیماری ناشی از کمکاری تیروئید است.
پرکاری و کمکاری تیروئید همچنین ممکن است در اثر تیروئیدیت، سرطان تیروئید و تولید بیش از حد یا کمبود هورمون TSH نیز ایجاد شوند. با انجام آزمایش های T3 آزاد یا گاهی T3 توتال تاثیر این شرایط بر تولید هورمون تیروئید را می‌توان تشخیص داد و کنترل نمود.
سوالات متداول
- کاهش/ افزایش ارثی یا اکتسابی پروتئین‌هایی که به هورمونهای T4 و T3 متصل میشوند (این مسئله برای اندازه‌گیری T3 توتال مهم است، اما برای آزمایش های T3 آزاد و T4 که به پروتئین متصل نیستند اهمیت ندارد)
- بارداری
- بیماری کبد
- بیماری سیستمیک
- به ندرت، مقاومت در برابر هورمونهای تیروئید
برخی از پزشکان در سه ماهه اول بارداری، حتی اگر مادر سابقه بیماری تیروئید نداشته باشد، آزمایشهای تیروئید را درخواست می‌دهند.
https://www..aruplab.com
https://www.labtestsonline.org
https://www.geisingermedicallabs.com
