آزمایشات و تست ھا کولایف

آزمایش آنتی بادی کرونا IgM (تشخیص سرولوژی) - SARS-CoV-2 IgM

نام های دیگر آزمایش: تست آنتی بادی کرونا، آزمایش آنتی بادی کووید ۱۹ ، آزمایش سرولوژی کرونا
SARS-CoV-2-IgM ,Serological (Antibody) Tests for COVID-19 ,Anti-SARS-CoV-2 ELISAs
ویژه
کد آزمایش: 860
بخش آزمایشگاه:
سرولوژی
اطلاعات آزمایش در یک نگاه
هدف از انجام این آزمایش چیست؟

آزمایش آنتی بادی IgM کرونا یکی از روش‌های تشخیص اولیه بیماری کووید ۱۹ (COVID-19) است. با استفاده از این آزمایش سابقه مواجهه فرد با ویروس کووید ۱۹ ( SARS-CoV-2) در یک ماه گذشته قابل بررسی است. علاوه بر این، از طریق آزمایش IgM افراد آلوده‌ای که علائم بیماری کووید را نشان نمی‌دهند و به‌عنوان ناقلین سالم در نظر گرفته می‌شوند، قابل شناسایی هستند. انجام آزمایش سرولوژی IgM کرونا به افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها دچار اختلال است (افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی یا سرطان) یا مصرف‌کنندگان داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند کورتون، پیشنهاد نمی‌شود.
در حال حاضر این تست به دلیل قیمت ارزان، دسترسی راحت، مدت زمان کوتاه انجام آزمایش، نمونه‌گیری راحت و عدم نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی بسیار تخصصی، به‌عنوان یک روش‌ رایج برای تشخیص اولیه و بررسی سابقه آلودگی افراد به ویروس SARS-CoV-2 به‌کار برده می‌شود.

چه زمانی این تست درخواست می‌ شود؟

آزمایش آنتی بادی IgM کرونا چند روز پس از شروع علائم اولیه بیماری کرونا از قبیل تب، بدن درد، سردرد، سرفه خشک، تنگی نفس، ناراحتی های گوارشی و ... درخواست داده می‌شود؛ به‌طوری که علائم فوق مداوم و پیوسته بوده و روند افزایشی داشته باشند. زمان انجام این آزمایش بر حساسیت نتایج آن تاثیر بسیار دارد. بر اساس دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی انجام تست آنتی بادی IgM کرونا در جهت تشخیص اولیه و یا بررسی سابقه ابتلا فرد به عفونت کووید ۱۹ در دو نوبت و در دو زمان متفاوت پیشنهاد شده است:

  • نوبت اول در اواخر هفته اول پس از بروز علائم اولیه بیماری و یا مواجهه فرد با عوامل پر خطر (مانند تماس نزدیک با افراد مبتلا به بیماری کووید ۱۹ بدون رعایت نکات بهداشتی)  
  • نوبت دوم در طول هفته دوم تا چهارم

بهترین زمان برای انجام آزمایش آنتی بادی IgM از اواخر هفته اول تا اواسط هفته سوم است. در این بازه زمانی مقدار تولید آنتی بادی IgM در بدن افراد آلوده به تدریج افزایش یافته و سرانجام به حداکثر میزان خود می‌رسد. از این رو آزمایش آنتی بادی کرونا IgM با حساسیت و اختصاصیت بیشتری انجام می‌شود و نتایج حاصل از آن قابل اعتمادتر خواهد بود. باید توجه داشت که از هفته پنجم بیماری کووید مقدار IgM کاهش می‌یابد و نهایتاً در هفته هفتم ناپدید‌‌‌ می‌شود، در نتیجه حساسیت آزمایش آنتی بادی IgM نیز کاهش می‌یابد. بر این اساس، نتایج این آزمایش دو ماه پس از آلوده شدن فرد به کووید ۱۹ ارزش بالینی قابل توجهی ندارد.

چه نمونه های برای این تست گرفته میشود؟

نمونه خون از رگ بازو

شرایط لازم برای انجام آزمایش چیست؟

نیاز به آمادگی خاص و ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست.

معرفی کلی آزمایش
دسته بندی آزمایش سرولوژی
بخش عملیاتی آزمایشگاه
نمونه ارجح برای آزمایش سرم یا پلاسما
ماندگاری در دمای اتاق ۲۴ ساعت
ماندگاری در یخچال ۲ هفته
ماندگاری در فریزر ۱ ماه
روش مرجع انجام آزمایش

سنجش جذب ایمنی وابسته به آنزیم یا الایزا (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay, ELISA)

حداقل میزان نمونه ۰/۵ تا ۱ میلی‌لیتر
دستورالعمل تهیه نمونه
  • تهیه نمونه خون از رگ بازو
  • استفاده از لوله‌های مخصوص جدا کننده سرم یا پلاسما 
  • ثبت مشخصات بیمار به‌طور صحیح و خوانا بر روی لوله آزمایش هر فرد قبل از انجام نمونه‌گیری (نام، تاریخ نمونه‌گیری و نوع آزمایش)
  • انتقال نمونه خون به درون لوله‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن، به آرامی و از کنار لوله آزمایش برای جلوگیری از همولیز و لیپمیک شدن نمونه خون
  • اطمینان از محکم بسته شدن درب لوله‌ها 
  • قرار دادن لوله‌های پلاسما حاوی نمونه خون به مدت ۳ تا ۵ دقیقه بر روی میکسر و یا سر و ته کردن آرام لوله‌ها ۸ تا ۱۰ بار
  •  جدا نمودن سرم یا پلاسمای خون حداکثر تا ۲ ساعت پس از نمونه‌گیری؛ در صورت طولانی بودن زمان ارسال نمونه خون به آزمایشگاه  
  • نگهداری صحیح نمونه‌های سرم و پلاسما در یخچال یا فریزر بر اساس دستورالعمل شرایط نگهداری نمونه 
  • اجتناب از فریز کردن نمونه‌های خون 
  •  انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه در شرایط استاندارد، با بسته بندی محکم و در صورت امکان در کنار یخ خشک
معیارهای رد نمونه
  • ناخوانا بودن مشخصات بيمار (نام، تاریخ نمونه‌گیری و نوع آزمایش) 
  • عدم تطابق برگه درخواست آزمايش با نوع نمونه و مشخصات آن
  • کافی نبودن حجم نمونه
  • نشت نمونه به خارج از لوله آزمایش 
  • هموليز، لیپمیک یا ایکتریک بودن نمونه (زرد بودن بیش از حد رنگ نمونه به دلیل بالا بودن مقدار بیلی روبین) 
  • طولانی شدن زمان ارسال نمونه به آزمایشگاه بدون در نظر گرفتن شرایط نگهداری نمونه
  • نگهداری و انتقال نمونه در شرایط نامناسب
     
۱ تا ۲ روز کاری (۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تحویل نمونه به آزمایشگاه)

محدوده مرجع در جواب آزمایش آنتی بادی‌ کرونا IgM، رنج نرمال برای هر فرد سالم را نمایش می‌دهد. مقادیر خارج از این محدوده می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات احتمالی و بیماری در فرد باشد. لازم به ذکر است محدوده مرجع در برگه جواب آزمایش آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. این تفاوت ناشی از تجهیزات آزمایشگاهی و روش‌های مختلف انجام تست است. لذا حتماً برای تفسیر جواب آزمایش آنتی بادی‌ کرونا IgM خود با پزشک معالج مشورت کنید.
محدوده مرجع ذکر شده در این سایت بر اساس یک روش آزمایشگاهی بوده و صرفاً جهت اطلاع است.

آزمایش آنتی بادی کرونا IgM باید در زمان مناسب انجام شود. نتایج این آزمایش یک ماه پس از بروز علائم بیماری یا مواجهه فرد با عوامل پر خطر چندان قابل اعتماد نیست. این نتایج باید توسط پزشک متخصص عفونی و با توجه به سوابق بالینی و اجتماعی او تفسیر شوند. با توجه به نوع کیت‌های تجاری مورد استفاده، محدوده مرجع نتایج آزمایش آنتی بادی کرونا IgM در آزمایشگاه‌های مختلف، متفاوت است. محدوده مرجع نتایج این تست در آزمایشگاه کولایف در جدول زیر آمده است: 
 

تشخیص بالینی احتمالی 

محدوده مرجع

منفی

پایین تر  از ۰/۹  (۰/۹〉)

مثبت

بالاتر از ۱/۱  ( ۱/۱〈 )

مشکوک 

۰/۹ تا ۱/۱ 

 

نتایج مثبت تست‌های سرولوژی آنتی بادی IgM کرونا در افراد دارای علائم بالینی می‌تواند به‌دلیل وجود عفونت فعال یا سابقه ابتلا به بیماری کووید ۱۹ باشد، و در افراد سالم بدون علامت نیز می‌تواند ناقل بودن آن‌ها را نشان می‌دهد.  
نتایج منفی باید توسط پزشک و با توجه به سوابق بالینی و اجتماعی فرد به دقت مورد بررسی قرار گیرند و نمی‌توانند دلیل قطعی برای آلوده نبودن او باشند. در برخی از موارد مانند افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی این احتمال وجود دارد که با وجود آلوده بودن فرد به کووید ۱۹ نتیجه آزمایش آنتی بادی کرونا IgM به‌صورت منفی گزارش شود. از این رو لازم است که نتیجه این آزمایش را به متخصص عفونی که آن را درخواست داده است نشان داده شود.
افرادی که نتایج تیتراسیون آنتی بادی‌ IgM آن‌ها در محدوده میانی نتایج مثبت و منفی گزارش می‌شود (۰/۹ تا ۱/۱)، در اصطلاح مشکوک هستند. در این افراد نمونه‌گیری مجدد و تکرار تست سرولوژی آنتی بادی کرونا IgM پس از گذشت مدت زمانی از تاریخ نمونه‌گیری اول، ضروری است.
باید توجه داشت که نتایج این تست تنها تحریک و فعال شدن سیستم ایمنی فرد را در مقابل ویروس کووید ۱۹ نشان می‌دهد و نمی‌تواند دلیلی بر بهبودی بیمار باشد.

 


بیشتر بخوانید: چگونه جواب آزمایش را بخوانیم و تفسیر کنیم؟


 

چه چیزهای در این تست بررسی میشوند؟

سارس-کووید دو (SARS-CoV-2) عامل ویروسی بیماری حاد تنفسی کووید ۱۹ و یکی از اعضای جدید خانواده کرونا ویروس‌ها است. این ویروس از سوی سازمان بهداشت جهانی، کووید ۱۹ نامیده شده است. ویروس کرونا در سطح خود دارای ساختارهای میله‌ای شکل به نام اسپیک (Spike, S) است. اسپیک‌ها از جنس ترکیبات پروتئینی و قندی (گلیکوپروتئین، Glycoprotein) بوده و پس از عبور از غشا لیپیدی ویروس بر سطح آن قرار می‌گیرند. اسپیک‌ها فاکتور اصلی اتصال ویروس به سلول‌های ریه انسان و ورود به درون آن‌ها هستند. ترکیبات پروتئینی دیگری نیز در ساختار غشا (Membrane, M)ٰ، پوسته (Envelope, E) و پوشش ماده ژنتیکی (Nucleocapsid, N) ویروس‌های خانواده کرونا وجود دارند. جنس و ساختار این ترکیبات در ویروس کووید ۱۹ منجر به تحریک سیستم ایمنی انسان می‌شوند و از این رو آنتی‌ژن نام دارند. آنتی‌ژن‌های ویروس SARS-CoV-2 از اهداف اصلی پاسخ‌ سیستم ایمنی افراد آلوده برای از بین بردن ویروس و مقابله با آن هستند. 
به‌طور معمول، طحال به عنوان بخشی از سیستم ایمنی بدن انسان پس از مواجهه با عوامل عفونی ترکیبات پروتئینی با نام آنتی بادی (Antibody) یا ایمونوگلوبولین (Immunoglobulin) تولید می‌کند. آنتی بادی‌ها که به آن‌ها پادتن نیز گفته می‌شود، انواع مختلف خونی (IgM و IgG) و ترشحی (IgA) دارند و هر یک به‌طور اختصاصی بر علیه عوامل عفونی مختلف تولید می‌شوند. پس از آلوده شدن فرد با عوامل عفونی، با گذشت زمان، مقدار تولید آنتی بادی‌‌ها در خون او افزایش می‌یابد و قابل شناسایی می‌شود. علاوه بر این، در طول زمان نوع آنتی بادی‌ها نیز تغییر کرده و از نوعی به نوع دیگر تبدیل می‌شوند. در آزمایش آنتی بادی IgM کرونا تولید آنتی بادی اختصاصی IgM بر علیه آنتی ژن‌های پروتئینی ویروس کووید ۱۹ مورد ارزیابی قرار می‌گیرند (تیتر می‌شوند). با استفاده از نتایج این آزمایش تشخیص اولیه ابتلای فرد به کووید ۱۹ به‌طور نسبی امکان‌پذیر است. علاوه بر این، نتایج آزمایش آنتی بادی IgM کرونا می‌تواند ناقل بودن افراد بدون علامت را نیز نشان دهد.  
به‌طور معمول پس از مواجهه فرد با ویروس کووید ۱۹، اولین آنتی‌بادی که از روز دوم بر علیه آنتی ژن‌های ویروس به‌صورت اختصاصی تولید می‌شود IgM است. اگرچه در روزهای اول پس از آلودگی مقدار IgM کم است اما از روز پنجم مقدار آن افزایش می‌یابد و تشخیص آن در نمونه خون بیمار و از طریق روش سرولوژیکی الایزا امکان‌پذیر می‌شود. با گذشت زمان مقدار آنتی بادی‌های IgM در خون فرد افزایش می‌یابد و با حساسیت بیشتری قابل شناسایی می‌شود. علاوه بر این، محتوای ایمونوگلوبولینی او تغییر کرده و آنتی بادی تخصصی‌تر و موثرتری به نام IgG نیز بر علیه ویروس کووید ۱۹ تولید می‌شود. از این رو برای اطمینان از درستی نتایج حاصل از تست‌های سرولوژی SARS-CoV-2، زمان انجام تست و نوع آنتی‌بادی هدف مورد بررسی بسیار حائز اهمیت است.
بر اساس دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی، انجام تست‌های سرولوژیکی الایزا کرونا در دو نوبت و در زمان‌های متفاوت پیشنهاد شده است؛ نوبت اول اواخر هفته اول و نوبت دوم در طول هفته‌های دوم تا چهارم پس از بروز علائم یا مواجهه با عوامل خطرساز بر اساس پیشنهاد این سازمان، انجام تست‌های سرولوژی ویروس کووید ۱۹ (آنتی بادی IgM و IgG) در بازه‌های زمانی متفاوت حساسیت و اختصاصیت نتایج این آزمایش‌ها را بالا می‌برد. 
مثبت شدن نتایج تست سرولوِژی و تیتراسیون مثبت آنتی بادی‌های IgM، می‌تواند نشان‌دهنده وجود عفونت فعال یا سابقه آلودگی اخیر فرد با ویروس SARS-CoV-2 باشد. ‌باید توجه داشت که تشخیص آنتی بادی اختصاصی IgM ضد کووید ۱۹ و بالا بودن سطح آن در نمونه خون بیمار نمی‌تواند تایید کننده قطعی ابتلا فرد و یا پیشرفت بهبودی وی باشد و تنها میزان تحریک و شدت پاسخ سیستم ایمنی فرد را برای مقابله با ویروس نشان می‌دهد. در مواردی که فرد به عفونت‌های کرونا ویروسی دیگری به غیر از کووید ۱۹ مبتلا یا اخیراً سابقه عفونت با آن‌ها را داشته باشد (آلودگی با ویروس‌های HCoV-HKU1 ،HCoV-OC43 ،HCoV-NL63 و HCoV-229E) هم امکان مثبت شدن نتایج تست سرولوژی SARA-CoV-2 IgM وجود دارد. در این شرایط اختصاصیت نتایج آزمایش‌های سرولوژی کرونا کاهش یافته و به‌دلیل بروز واکنش‌های متقاطع به اشتباه مثبت گزارش می‌شوند (مثبت کاذب). با این وجود، تا به امروز گزارش‌هایی مبنی بر نتایج مثبت کاذب تست‌های سرولوژی کووید ۱۹ به علت سابقه ابتلا به عفونت‌های کرونا ویروسی فصلی مشاهده نشده است. با توجه به موارد فوق، نتایج حاصل از تست‌ سرولوژی SARA-CoV-2 IgM نمی‌تواند به تنهایی تائید‌کننده ابتلا فرد به بیماری کووید ۱۹ باشد و انجام تست‌های مولکولی RT-qPCR برای اطمینان بیشتر از نتایج آزمایش سرولوژی ‌پیشنهاد می‌شود.
نتایج منفی آزمایش سرولوژی IgM کرونا هم با توجه به سوابق بالینی و اجتماعی افراد باید توسط پزشک به دقت مورد بررسی قرار گیرند و نمی‌توانند دلیل قطعی برای آلوده نبودن آن‌ها باشد.

سوالات متداول

مدت زمان آلودگی فرد به ویروس SARS-CoV-2، شدت بیماری کووید ۱۹ و شرایط سیستم ایمنی بیمار بر نتایج آزمایش آنتی بادی SARS-CoV-2 IgM تاثیر قابل توجهی دارند.

بله، تفسیر نتایج حاصل از این تست باید توسط پزشک و با توجه به سوابق پزشکی و اجتماعی شما صورت گیرد. پزشک متخصص عفونی در زمان بررسی نتیجه آزمایش آنتی بادی IgM کرونا موارد مهمی را در نظر خواهد گرفت و ممکن است که با توجه به شرایط بالینی و اجتماعی شما انجام آزمایش‌های تکمیلی دیگری را در جهت تشخیص قطعی بیماری کووید ۱۹ درخواست دهد.
این موارد عبارتند از:
- سن
- سابقه مواجهه با عوامل آلوده به ویروس: تماس نزدیک با بیماران مبتلا به کووید ۱۹ یا اشیا و سطوح مشکوک، رفت‌و‌آمد در مراکز آلوده مثل بیمارستان‌ها یا استفاده از سیستم‌های حمل‌و‌نقل عمومی)
- سوابق بالینی فرد: سابقه ابتلا به بیماری‌های ویروسی عفونی دیگر، بیماری‌های زمینه‌ای (به‌خصوص دیابت)، نقص سیستم ایمنی (سرطان، ایدز، بیماری‌های خود ایمنی) و سابقه مصرف دارو (مانند کورتون)
- زمان نمونه‌گیری
- نوع تغذیه
- شرایط اپیدمیولوژیک جامعه

مثبت شدن نتایج تست های آنتی بادی SARS-CoV-2 IgM در افراد سالم بدون علامت می‌تواند نشان‌دهنده ناقل بودن آن‌ها به‌طور فعال باشد. افراد ناقل بدون علامت ممکن است ویروس کووید ۱۹ را از طریق قطرات تنفسی عطسه یا سرفه‌های گاه‌ به گاهی، ترشحات بینی، بزاق، ادرار یا مدفوع، تماس با سطوح مختلف و حتی بلند صحبت کردن یا خندیدن به دیگران انتقال دهند. بنابراین افرادی که علامت اولیه بیماری کرونا را نشان نمی‌دهند اما نتیجه آزمایش آنتی بادی IgM کرونا در آن‌ها مثبت می‌شود ملزم به رعایت تمامی نکات بهداشتی هستند؛ برای جلوگیری از انتقال ویروس در میان اعضای خانواده خود و افراد دیگر جامعه.

خیر، منفی شدن جواب تست‌های سرولوژی کرونا و عدم تشخیص آنتی ‌بادی IgM اختصاصی آن نمی‌تواند دلیل قطعی برای مبتلا نبودن فرد به بیماری کووید ۱۹ یا بهبودی کامل او باشد. در اینگونه موارد ممکن است فرد ناقل باشد و در صورتی که سابقه مواجهه با ویروس را داشته باشد انجام آزمایش‌ مولکولی کرونا برای او ضروری است. همچنین، در افرادی که به بیماری‌های زمینه‌ای اختلالات سیستم ایمنی مبتلا هستند، این امکان وجود دارد که تولید آنتی ‌بادی‌های اختصاصی IgM با تاخیر صورت گیرد یا سطح تولید آن‌ها به اندازه‌ای پایین باشد که از طریق روش سرولوژی الایزا قابل تشخیص نباشد. از این رو جواب‌های منفی حاصل از تست آنتی بادی IgM کرونا کاملاً قابل اعتماد نیست و انجام آزمایش‌های تشخیصی دیگر همچون RT-PCR در افراد پر‌خطر ضروری‌ است.

https://www.who.int
 https://www.jamanetwork.com
https://www.doi.org
https://www.tandfonline.com
https://www.coronavirus.health.ny.gov
https://www.assaygenie.com
https://www.fda.gov
https://www.cdc.gov
https://www.aruplab.com

ddd
تهران، خیابان شریعتی، بالاتراز میرداماد، خیابان منظرنژاد، پلاک 53، طبقه اول
ddd
info@colifelabs.com