آزمایشات و تست ھا کولایف
آزمایش هپاتیت ب (توتال) - Hepatitis B Virus Core Antibodies, Total (HBC Ab, Total)
Anti Core Antibodies، Anti-Hepatitis Bc، Antibody to Hepatitis Bc، Core Antibody IgG/IgM، HBV Core Total، Hep B Core Ab IgG/IgM، Hep Bc Ab IgG/IgM، Hep B Core Total Ab، HBCAB، Hepatitis B core antibody IgG and IgM، HBc-Ab G&M، Total anti-hepatitis B core، HBV Tes, anti-HBc، anti-HBc IgM & IgG
اطلاعات آزمایش در یک نگاه
هدف از انجام این آزمایش چیست؟
آزمایش هپاتیت ب (توتال) یا آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن هسته هپاتیت ب در درجه اول به منظور غربالگری و تشخیص عفونت حاد یا مزمن ویروس هپاتیت B، درخواست داده میشود.
موارد اصلی استفاده از این آزمایش عبارتند از:
- تعیین علت وجود علائم حاد در فرد مانند زردی، تب و خستگی که ممکن است به دلیل عفونت هپاتیت B باشد.
- به عنوان بخشی از پنل حاد هپاتیت ویروسی همراه با آزمایشهای هپاتیت A و هپاتیت C در جهت تعیین نوع عامل عفونی
- به منظور تشخیص هپاتیت مزمن HBV
- با هدف کنترل عفونت مزمن هپاتیت B و درمان آن
- به منظور ارزیابی سطح ایمنی و برنامهریزی روش درمان (مبتلایان به هپاتیت B و C)
علاوه بر موارد فوق، آزمایش هپاتیت B (توتال) به منظور غربالگری عفونت هپاتیت B در جمعیتهای در معرض خطر، اهداکنندگان خون و تشخیص افراد ناقل انجام میشود.
همچنین با استفاده از آزمایش HBC Ab, Total میتوان مشخص کرد که آیا ایمنی فرد ناشی از سابقه عفونت گذشته است یا در اثر واکسیناسیون ایجاد شده است.
چه زمانی این تست درخواست می شود؟
آزمایش هپاتیت ب (توتال) زمانی انجام میشود که فرد علائم و نشانههایی در ارتباط با هپاتیت حاد داشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از:
- تب
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- درد شکم
- ادرار تیره
- مدفوع کم رنگ
- درد مفصل
- زردی
زمانی که نتایج آزمایشات معمول کبد مانند ALT یا AST افزایش مییابد، آزمایش توتال ضد هسته هپاتیت B برای کمک به تشخیص علت این نتایج غیرمعمول درخواست داده میشود.
هنگامی که تعیین سطح ایمنی فرد برای هپاتیت ب ضروری باشد، آزمایش هپاتیت ب (توتال) میتواند کمک کننده باشد.
چه نمونه های برای این تست گرفته میشود؟
نمونه خون از رگ بازو
شرایط لازم برای انجام آزمایش چیست؟
نیاز به آمادگی خاص و ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست.
| معرفی کلی آزمایش | |
| دسته بندی آزمایش | سرولوژی |
| بخش عملیاتی آزمایشگاه | |
| نمونه ارجح برای آزمایش | سرم |
| ماندگاری در دمای اتاق | غیر قابل قبول |
| ماندگاری در یخچال | ۱ هفته |
| ماندگاری در فریزر | نا محدود |
| روش مرجع انجام آزمایش |
|
| حداقل میزان نمونه | ۰/۵ تا ۲ میلیلیتر |
| دستورالعمل تهیه نمونه |
|
| معیارهای رد نمونه |
|
آزمایشهای هپاتیت ب ممکن است به صورت جداگانه درخواست داده شوند اما با توجه به دلیل آزمایش، اغلب به صورت ترکیبی و همزمان با هم انجام میشوند و نتایج آنها نیز معمولاً همزمان مورد ارزیابی و تفسیر قرار میگیرند. برخی مواقع معنی یک نتیجه به نتیجه آزمایش دیگر بستگی دارد. با این وجود، تمامی آزمایشات برای همه افراد انجام نمیشود.
در جدول زیر تفاسیر احتمالی برخی از نتایج آزمایشهای هپاتیت B بطور خلاصه بیان شده است.
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* در تفسیر نتایج آزمایش های هپاتیت B باید توجه داشت که برخی از انواع (سویهها) ویروس هپاتیت B وجود دارد که آنتی ژن e تولید نمیکنند. در خاورمیانه و آسیا این سویههای HBV رایج هستند، بنابراین آزمایش HBeAg در این مناطق چندان قابل اعتماد نیست. در این موارد، نتیجه منفی HBeAg لزوماً به معنای عفونی نبودن فرد نیست، زیرا ممکن است فرد با سویهای آلوده شده باشد که آنتی ژن e تولید نمیکند.
استفاده از نتایج آزمایش های HBV در جهت نظارت بر درمان عفونت مزمن
اگر نتایج حاصل از آزمایش اولیه و پیگیری نشان دهد که فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن است، پزشک برای درمان فرد دارو تجویز میکند و با استفاده از آزمایشهای آنتی ژن HBe و HBs، آنتی بادی و HBV DNA که در طول دوره درمان درخواست میدهد، اثربخشی آن درمان را کنترل خواهد کرد. تفسیر نتایج این آزمایشها در دوره درمان به شرح زیر است:
- اگر HBsAg در طول درمان منفی شود و آنتی بادی HBs مثبت شود، معمولاً نشان میدهد که روش درمان موثر بوده است و میتوان پس از گذشت ۶ تا ۱۲ ماه درمان را قطع کرد.
- اگر HBeAg در طول درمان منفی و آنتی بادی HBe مثبت شود، معمولاً نشاندهنده موثر بودن روش درمان بوده و ممکن است پس از ۶ تا ۱۲ ماه درمان قطع شود. اگرچه این احتمال وجود دارد که مدتی پس از قطع دارو عفونت ویروسی مجدداً عود کند، بنابراین لازم است که در فواصل زمانی منظم آزمایشهای مربوط به عفونت HBV تکرار شوند.
- HBV DNA میزان ویروس موجود در خون را اندازهگیری میکند. نتیجه بالا معمولاً به این معنی است که ویروس به طور فعال در حال تکثیر است و درمان آن موثر نیست. نتیجه پایین یا نتیجهای که در مقادیر بسیار کم گزارش شود به معنای عدم وجود ویروس یا وجود تعداد کم آن است که قابل تشخیص نیست. این نتایج معمولاً نشان میدهد که روش درمان استفاده شده در کنترل تکثیر ویروس موثر است. با این وجود اگر درمان متوقف شود، ممکن است ویروس دوباره ظاهر گردد.
چه چیزهای در این تست بررسی میشوند؟
هپاتیت B عفونت کبدی است که توسط ویروس هپاتیت ب (HBV) ایجاد میشود. آزمایشهای خون هپاتیت B پروتئینهای ویروسی (آنتی ژنها) و آنتی بادیهایی تولید شده در پاسخ به این عفونت را شناسایی میکنند. علاوه بر این میتوان مواد ژنتیکی (DNA) ویروس را نیز تشخیص یا ارزیابی کرد. با الگوی نتایج آزمایش هپاتیت ب (توتال) میتوان افراد دارای عفونت فعال، افرادی که در گذشته در معرض HBV قرار داشتهاند یا در نتیجه واکسیناسیون مصونیت پیدا کردهند را شناسایی کرد.
به طور کلی بیماری هپاتیت با التهاب و گاهی بزرگ شدن کبد مشخص میشود. این بیماری میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از آنها عفونت ناشی از ویروس است. HBV یا ویروس هپاتیت ب یکی از پنج ویروس هپاتیت است که تاکنون شناسایی شده و به طور عمده کبد را آلوده میکند. چهار مورد دیگر هپاتیت A، هپاتیت C، هپاتیت D و هپاتیت E هستند.
HBV از طریق تماس با خون یا سایر مایعات بدن فرد آلوده منتشر میشود. مثالهایی از خطر مواجهه با ویروس هپاتیت ب مواردی همچون استفاده از سوزن مشترک برای استفاده از مواد مخدر یا رابطه جنسی محافظت نشده است. افرادی که ساکن مناطقی با شیوع بالای هپاتیت B هستند یا به آن مناطق سفر میکنند در معرض خطر بیشتر ابتلا به این بیماری میباشند. مادران بارداری که آلوده هستند، معمولاً در هنگام تولد یا بعد از آن عفونت را به نوزاد خود منتقل میکنند. ویروس HBV از طریق تماس دست، سرفه یا عطسه منتشر نمیشود. با این وجود، این ویروس میتواند تا هفت روز در خارج از بدن و در خون خشک شده بر روی تیغ یا مسواک فرد آلوده زنده بماند و از طریق آنها انتقال یابد.
واکسنهای موثر هپاتیت B از سال ۱۹۸۱ تا به حال در دسترس بوده است.
روند عفونت HBV میتواند از یک فرم خفیف که فقط چند هفته طول میکشد تا یک شکل مزمن جدیتر که سالها ادامه دارد، متفاوت باشد. گاهی اوقات ویروس هپاتیت B مزمن منجر به عوارض جدی مانند سیروز یا سرطان کبد میشود.
برخی از مراحل عفونت هپاتیت B عبارتند از:
- عفونت حاد: وجود علائم و نشانههای معمول هپاتیت ب با آزمایش HBV مثبت
- عفونت مزمن: عفونت طولانی مدت ویروس که از طریق تستهای آزمایشگاهی و شواهد حاکی از التهاب کبد تشخیص داده میشود
- حالت ناقل: عفونت مزمن HBV که از طریق آزمایش HBV تعیین میشود اما بدون التهاب کبد است (ناقل کسی است که به نظر میرسد از سلامت خوبی برخوردار است اما در بدن خود حامل ویروس است و میتواند دیگران را آلوده کند)
- عفونت برطرف شده یا غیرفعال: هیچ مدرکی برای تایید وجود عفونت مشاهده نمیشود. آزمایشهای آنتی ژن و DNA ویروسی منفی هستند و فرد هیچ علامت و نشانهای از التهاب کبد ندارند (اگرچه، در بسیاری از موارد، ویروس در یک حالت غیرفعال در کبد وجود دارد و میتواند دوباره فعال شود)
- فعال شدن مجدد: عود مجدد عفونت HBV که از طریق آزمایشهای HBV به همراه شواهد آسیب کبدی در شخصی که ناقل بوده یا عفونت غیرفعال داشته تشخیص داده میشود. این مورد معمولاً در افرادی که تحت درمان شیمی درمانی سرطان یا مصرفکنندگان داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (بیماران خودایمنی یا دریافت پیوند بافت) هستند، اتفاق میافتد. همچنین ممکن است در طول دوره درمان هپاتیت C (HCV) در افرادی که در گذشته نیز در معرض HBV بودند، رخ دهد.
سوالات متداول
اهداکنندگان خون در صورت مثبت شدن نتیجه آزمایش هپاتیت ب خود، از آن مطلع میشوند. لازم است که این افراد برای بررسی بیشتر و انجام آزمایشهای تخصصی و دقیق هپاتیت ب، به پزشک مراجعه کنند. پزشک برای تشخیص دقیق عفونت و تعیین روشهای درمانی، آزمایشهای تکمیلی را درخواست میدهد.
- افراد دارای تماس نزدیک با مبتلایان به هپاتیت B
- افراد دیالیزی
- مبتلایان به بیماریهای مزمن کبدی یا کلیوی
- افراد مبتلا به ایدز یا بیماریهای مقاربتی
- افرادی که به کشورهایی سفر میکند که هپاتیت B در آنها شایع است
- کادر درمان مرتبط با بیماران مبتلا به HBV
واکسیناسیون هپاتیت B در چند نوبت و در فواصل زمانی منظم صورت میگیرد. در صورتی که دوزهای واکسن هپاتیت B را بطور منظم دریافت کنید، احتمالاً سالها مصون خواهید بود (شاید مادام العمر) و معمولاً نیازی به تزریق مجدد واکسن نخواهید داشت.
آزمایش ها
- آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت ب - Hepatitis B Surface Antigen (HBsAg)
- آزمایش آنتی بادی هپاتیت سی - Hepatitis C Virus Antibody (HCV Ab)
- آزمایش آنتی بادی هپاتیت آ (IgM) - Hepatitis A Virus Antibodies, IgM
- آزمایش بیلی روبین مستقیم - Direct Bilirubin
- آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز - Aspartate Aminotransferase (AST)
- آزمایش آلانین آمینوترانسفراز - (ALT) Alanine Aminotransferase
مقالات
https://www..aruplab.com
https://www.labtestsonline.org
https://www.geisingermedicallabs.com
